چهارشنبه 30 آبان 1403
EN

مسجد جن

مسجدالجنّ‏ يا مسجد الحرس

 

۱. موقعيت
مسجد جنّ‏ از مساجد كهن و شناخته شده مكه است. اين مسجد در پايين كوه حَجون، به سمت حرم و كمي بعد از قبرستان ابوطالب واقع است. خيابان كوچكى در كنار و غرب اين مسجد با نام «شارع مسجد الجن» وجود دارد كه هنوز تابلوى قديمى آن بر ديوار نصب است. شرق آن نيز خيابان مسجدالحرام است و مسجد جن‏ تقريباً در محلّ تلاقى اين دو خيابان واقع شده است. در بازسازى جديد مساحت آن به ۶۰۰ متر مربع رسيده است. بناى مسجد محكم است و مناره‏اى در ركن شمال شرقى دارد.
۲. وجه تسميه
• آن حضرت در حال بازگشت از طائف پس از طى مسيرى طولانى، با قلبى شكسته و نا اميد در جاى اين مسجد، كه به «نخله» معروف بود، كنار نخل خرمايى نشست و نيمه شب به عبادت و تلاوت قرآن پرداخت. در اين حال، هفت نفر از جنيان با شنيدن صداى قرآن متوقف شده و آيات الهى را به گوش ساير جنيان رسانيدند؛ پيامبر صلى الله عليه و آله پس از آن نيز چندين بار همراه «عبداللَّه بن مسعود» به اين مكان مى‏ آمد و آيات قرآن را بر جنيان مى‏ خواند. در يكى از شب‏ها سوره جن بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد و خداوند آن حضرت را از اسلام جنيان خبر داد.
• خداوند متعال آيات سوره جن را در اين مكان بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل كرد.
۳. در تاريخ
از تاريخ بناى اوليه اين مسجد اطلاعى در دست نيست، اما مى‏ دانيم كه مسجد در قرن دوم و پس از آن سرِ پا بوده، و به همين نام شناخته مى‏ شده و مورّخان در طول قرون مختلف از آن ياد كرده‏ اند. اين مسجد در سال ۱۱۱۲ در حالى كه به دليل سيل‏ هاى مكرر از ميان رفته بود، بازسازى و ساخته شد. در اين بازسازى محراب مسجد قديم را از زير خاك بيرون آوردند. مسجد قبّه‏ اى هم داشته كه به نوشته غازى در سال ۱۳۴۳ ق منهدم شده است.
۴. نام‌هاي ديگر اين مسجد و وجه تسميه آنها
• از نامهاى ديگر اين مسجد، «مسجد الحَرَس» است. اين نام به نقل از ازرقى است و از آن بابت است كه محافظان شهر مكه كه در شهر گشت شبانه داشتند، به اين نقطه ‏آمده و در آنجا با چهره‏ هاى شناخته شده و برگزيده قبايل‏ و حُرّاس ديگر از شِعْب عامر و ثَنيّة المَدَنييّن ديدار مى‏ كردند.
• برخى ناميده شدن آن را به «مسجدالبيعه» به دليل بيعت جن با آن حضرت دانسته‏ اند.
۵. منابع جهت مطالعه بيشتر:
- آثار اسلامي مكه و مكدينه
- تاريخ و آثار اسلامي مكه و مدينه