دوشنبه 28 اسفند 1402
EN

حطیم

حطيم

از مكان‏هاى محترم در مسجدالحرام، در كنار كعبه، حطيم است و مردم در اين قسمت براى دعا جمع مى‏شوند و به يكديگر فشار مى ‏آورند.
حطيم از آغاز مورد توجه مسلمانان بوده و مردم براى استغاثه و دعا در آنجا جمع مى ‏شوند. خواندن نماز در اين قسمت فضيلت بسيار دارد و مورد سفارش قرار گرفته است.

 مكان حطيم

اين كه آيا حطيم تنها همان محدوده كنار حجر الأسود و باب كعبه را شامل مى ‏شود يا وسعت بيشترى‏ دارد، اختلاف است.
  • در روايتى از امام صادقعليه السلام، تنها همين موضع را حطيم مى‏ نامند. چنان‏كه شيخ صدوق نيز آورده است­ كه حطيم فاصله ميان درِ كعبه و حجر الاسود را گويند، جايى كه خداوند توبه  آدم را پذيرفت. ( محلي كه در برخي روايات به عنوان ملتزم شناخته مي شود.)
  • در تعريف ديگر كه از آنِ حنفى‏ ها دانسته شده، حطيم محدوده داخلى حِجْر اسماعيل است.

علت نامگذاري:

  • معاوية بن عمّار: از امام صادقعليه السلامدرباره حطيم پرسيدم. فرمود: «ميان حجر الأسود و درِ كعبه است». پرسيدم: چرا به آن، حَطيم مى ‏گويند؟ فرمود: «چون در آن جا مردم همديگر را فشار مى‏ دهند».
  • به اين علت آن را «حطيم» ناميده‏اند كه از كعبه كاسته شده و كعبه در اينجا شكسته است.
  • در دوران جاهليت، در اين مكان نفرين مظلومان در حق ظالمان مستجاب مى ‏شده و ظالمان به هلاكت مى‏ رسيدند؛ لذا اين امر موجب شد مردم نسبت به يكديگر ستم نكنند و سوگند خوردن در نظرشان حرمت داشته باشد.
  • در وجه تسميه حطيم، همچنين آمده است: از اين جهت بدين نام خوانده شد كه مردم در آنجا با سوگند درهم فرو كوبيده مى شدند و كمتر پيش مى‏ آمد كه كسى ستمكارى را نفرين كند و هلاك (و درهم كوبيده- حطيم-) نشود.
  • و به روايت اخبار مكه ازرقى‏ كمتر موردى بوده كه كسى در آنجا گناه مرتكب شود و سوگند (بى‏ گناهى) بخورد و در مجازاتش تعجيل نشود.

 فضيلت حطيم:

  • از پيامبرصلى الله عليه و آلهنقل شده است: بهترين و پاك­ترين مكان‏هاى روى زمين نزد خداوند، فاصله ميان ركن اسود و مقام ابراهيمعليه السلاماست كه اين مكان باغى است از باغ‏هاى بهشت، پس كسى كه چهار ركعت در آن نماز گزارد، از عرش ندا مى ‏رسد «اى بنده من، گناهان گذشته‏ ات بخشيده شد».
  • از پيامبرصلى الله عليه و آلهنقل‏ شده كه فرمودند: هرگاه امت پيامبرى هلاك مى‏ گرديد، آن پيامبر خود را به مكه مى‏ رساند و در آنجا به اتفاق همراهان، به عبادت مى‏ پرداخت تا از دنيا مى‏ رفت. لذا مي گويند در محدوده حطيم؛ يعنى ميان ركن، مقام تا زمزم وحِجر اسماعيلعليه السلام، 99 تن از پيامبران الهى؛ مدفونند.
  • پيامبر خداصلى الله عليه و آله: كنار درِ كعبه، جبرئيل، دو بار امام جماعت من شد [و من به او اقتدا كردم‏].
  • ابوبلال مكّى گويد: امام صادقعليه السلامرا ديدم كه بر گرد كعبه طواف كرد. سپس‏ ميان درِكعبه و حجرالأسود، دو ركعت نماز خواند. گفتم: هيچ يك از شما را نديده ‏ام كه اين جا نماز بخواند! فرمود: «اين جا، همان جايي است كه توبه  آدم پذيرفته شد».

منابع جهت مطالعه :

  • الحج و العمره في الكتاب و السنه
  • شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام‏
  • تاريخ و آثار اسلامي مكه و مدينه
  • آثار اسلامي مكه و مدينه